EFESLİ HERAKLEİTOS ve PERS KRALI DARİUS'un MEKTUPLAŞMASI

Efesli Herakleitos ve Pers Kralı Darius

İ.Ö 5. yüzyıl.

Pers Kralı Darius ve Efesli Herakleitos'un mektuplaşması...

Çağının ötesine seslenen ve günümüzün düşünce yaşamını bile etkileyen bir düşünür olan Efesli Herakleitos.

Çağdaşı olan Pers Kralı Darius ise bilim ve felsefeye çok önem veren bir kişilikti ve Efesli düşünürün düşünsel sesini duyup ona bir mektup yazmıştı;

Pers Kralı Darius:

" Siz anlaşılması ve açıklaması güç bir doğa kitabı yazmışsınız.Eğer açıklanacak olursa, evreni ve onun tanrısal bir hareket sayesinde meydana geldiğini açıklayan olayları ihtiva ediyor gibidir.Fakat eserin bir çok parçaları kopuktur;hatta Yunancayı çok iyi bilenler bile yazmış olduklarınızın gerçek ve doğru yorumlamaları hakkında şüphe içindedirler.

Bu sebepten Hystapsis'in oğlu Darius, sizi dinlemek ve sizden Yunanca öğrenmek arzusundadır.Şu halde beni görmek için çabuk sarayıma geliniz. Zira Yunanlılar, filozoflara yeter derecede saygı göstermemeyi adet edindiklerinden kendilerine okutulan dikkat ve gayret etmeleri teklif edilen güzel doktrinleri hoş görmezler. Fakat siz benim yanımda ilk safta olcaksınız ve hergün gayretli bir dikkat, dikkatli bir görüşme ve özdeyişlerinize yaraşan bir yaşam bulacaksınız."

Efesli Herakleitos'tan Darius'a cevaben ;

"Evrende yaşayan insanların hepsi, ayrı ayrı gerçek ve adaletten uzaklaşırlar. Onlar ruhlarının ahmaklık ve bozukluğu oranında hırs ve övünmeye değer verirler. Fakat bozukluğun ne olduğunu bilmeyen ve daima kıskançlığı davet eden, ihtişamdan kaçınan ve aynı zamanda kibirden de çekinmek isteyen ben, gelemem.Ben zevkimi tatmin eden azıcık aşımdan memnunum."
Bundan sonra gelişen olaylarda Efes, 12 İyon ayaklanmasına katılmamış yahut pasif kalmıştı.Darius'un orduları İyon şehir devletlerini yakıp yıkarken Efes'e hiç dokunmayışının altında belkide Efesli Herakleitos'a duyduğu saygı ve hayranlık yatıyordur.

Efes, insanlığın hayranlıkla baktığı bu kent, dünya tarihini doğrudan yada dolaylı olarak etkilemiştir.Böylesine önemli düşünürlerin kenti olan Efes, günümüzde de yaşatılması gerekmektedir. Herakleitos iki bin yıl sonraya seslenebiliyorken bizim onlar için birşey yapmıyor olmamız üzücüdür.

Kentimizi yaşayan bir kent haline getirebilmemizin kilit noktaları böyle insanları yaşatmak ve tarihimize sahip çıkmakdır. Bizden önce bu toprakların sahibi onlardı, bugün bizler, yarın ise çocuklarımız...

Bunları bilirsek eğer, yaşadığımız bu kent bizler için daha anlamlı hale gelir.

Tarihçi - Tolga MERT