Kentimizin 8600 yıllık hikâyesinde kadının her zaman önemli bir yeri olmuştur. Bizlerin bunu Kybele’nin Artemis’in, Meryem Ana’nın tarih içerisindeki öneminden bilmemizin yanı sıra, biz bunu adı sanı anılmayan binlerce kadından da bilmekteyiz. Efsanevi Amazon Kadınlarının yaşadığı, meşhur Mısır Kraliçesi Kleopatra’nın geldiği, Celsus Kütüphanemizde “Bilgelik, Erdem, Kader ve İlim” isimli dört kadın heykelin bulunduğu, estetiğin ve güzelliğin ön planda tutulduğu bu toprakların kadınları, her zaman geleceğimize ışık olmuştur geçmişten…
İşte bu geleneği yakın tarihimize yansıtan bu toprağın kadınlarından yalnızca üçünü belleklerimizden sizlere aktarıyorum…
AYNUR ABASIZ
Türkiye’nin ilk kadın zabıta müdürü
Hasan Hüsnü ve Naciye Abasız’ın 5 evladından biri olarak 6 Nisan 1956 tarihinde Selçuk’ta dünyaya geldi Aynur Abasız…
Büyük dedeleri Mustafa, Konya’dan çıkıp Selçuk’a geliyor. Yerleşimin olmadığı o yıllarda Selçuk’a yerleşen ilk Yörüklerden oluyorlar. Geldiklerinde mevsim serin ve dedesinin sırtında kaban yok. “Kim bu ceketsiz çocuk? Kim bu abasız çocuk?” diye soruyorlar. Abasız soyadı da bu hikâyeden kalıyor bugünlere…
Liseden mezun olduktan sonra çeşitli sebeplerden üniversitede okuyamamış ama kitap okumayı çok seviyormuş. Kendini geliştirmiş ve Türkiye çapında bir ilki başarmış Efes Selçuk’un bu yürekli kadını. Nedir bu başarı?
Türkiye’nin ilk kadın zabıta müdürü olması…
“1979 yılında pamuk çapasından gelmiş bir gün. Dönemin belediye başkanı Dr. Cahit Tanman seni çağırıyor demişler. Güzelce giyinip belediye binasına, başkanın yanına çıkmış. Tanman ise tek cümleyle “Yarın gel işe başla zabıtada” demiş…
Bu cümle ile başlayan hikaye, kente hizmette yoğun tempoda çalıştığı yılların başlangıcı olmuş. İşte bundan sonraki süreçte iki ay zabıtada normal görev yaptıktan sonra Türkiye’nin ilk kadın zabıta müdürü unvanını almış.
Göstermiş olduğu üstün başarılar ile çevre il ve ilçelerin belediyeleri onu almak için çok uğraş vermiş. Fakat onun bu güzel sözü hayatını özetlemiş; “Eğer insan bir şey biliyorsa kendi memleketinde yapmalı onu.” Var olsun…
ZELİHA VİŞNE
Türkiye siyasetinin ilk kadın kolları başkanı
Efes Selçuk’un ilk kadın siyasetçisi
1936 yılında Selanik’te doğdu. Daha 3 aylıkken annesi Şahinşe ve babası Abdül’ün kucağında yollara koyularak göç etmiş. Çameria Arnavutlarından aslen. Selanik’ten İzmir’e, İzmir’den Selçuk’a yerleşmişler.
Çocukluğunda tarım ve hayvancılıkla geçinen bir ailede büyümüş. En büyük tutkularından birisiymiş at binmek. Özellikle kırmızı atını severmiş. Anlattığına göre semersiz binermiş ata. Tıpkı Orta Asya’dan gelen atalarımız gibi…
İlkokulunu İsabey’de okuduktan sonra hayata atılmış. O dönemlerde Türkiye’nin siyaseti de evriliyordu. Artık çok partili siyasal döneme geçiş gerçekleşmişti. 10 yaşından itibaren babasıyla birlikte siyasetin kalbinde olmuş hep. Mitinglerden mitinglere gidiyormuş. Ve artık yetişkin bir kadın olduğunda kendisini Türkiye siyasetinde ilk kadın kolları başkanlığında bulmuş. Yıl 1964…
Dönemin vekilleriyle, bakanlarıyla ve dahası Süleyman Demirel ile birebir mesaisi olmuş. Çok çalışkanmış. Çıkar için değil insanlara yardım için siyaset yaptığını söylüyordu hep bir anne yüreğiyle, bir kadın naifliğiyle…
1974 yılına gelindiğinde Ahmet Ferahlı ile birlikte Efes Selçuk’un ilk kadın meclis üyesi olarak meclise seçildi. 1980’den sonra siyaseti bir süreliğine bıraktı. Kendi değimiyle istirahate çekildi. Ama böylesine çalışkan bir kadın bırakılır mıydı?
1984 yılına gelindiğinde kendisini bu sefer Selçuk’un ilk kadın siyasi parti başkanı olarak buldu. Ülkemizin ve kentimizin bir kadını olarak ilkleri gerçekleştirmişti. 1993 yılının Nisan ayında, çeşitli sebeplerle siyaseti bıraktı. Ama insana hizmetten hiç vazgeçmedi. Kızılay’da çalışmalarına devam etti. Odak noktası kentine hizmetti. Gücü yettiğince dört koldan bu amacını gerçekleştirdi hep. Belleklerimize kazındı Zeliha Vişne, var olsun…
ATİKE KARAOKUTAN BAŞARAN
Efes Selçuk’tan dışarıya okumaya giden ilk dört kadından biri
1940 Tavas doğumlu. Soyadı Karaokutan. Adı üstünde…
Amcası Ali Rıza Karaokutan, Atatürk’ün harf devrimi sırasında Denizli müftüsüymüş. O dönemde okuma yazma bilen herkes öğretmen olacak denmiş. Lakabı “Karahafızlar” imiş. E madem ben öğretmen oldum karaları okutuyorum, o zaman lakabımız “Karaokutan” olsun demiş. Haber salmış tüm “karahafızlar” “Karaokutan” olmuş. Türkiye’de bu soyadlı herkes onlardanmış…
Babası İbrahim, annesi Ümmü Karaokutan.
Tavas’tan Selçuk’a gelmişler çocuklar köy yerinde heba olmasın okusunlar diyerek. İlkokulu İsabey’de okumuş. Ama ortaokul yok o zamanlar burada. O esnada Torbalı’da bir ortaokul açılıyor. İlk kayıtlı öğrencilerinden ve mezunlarından oluyor. Hatta Selçuk’tan ilk defa şehir dışına okumaya giden dört kız çocuğu…
Kendisi, Behiye Atınç, Özcan Kantarcıoğlu ve Münevver Kunt…
Sabah motorlusuyla o zaman adına “Oturay” derlermiş. Takır tukur takır tukur Torbalı’ya okumaya, aydınlanmaya gitmişler. Karaokutan, daha sonra Denizli Kız Öğretmen Okuluna giderek orasının da ilk mezunlarından olmuş. Ardından Devlet Demiryolları sınavına girerek tarihi Selçuk garında gişe memuru olarak çalışmaya başlamış. Yıl 1959…
Kentimizde çalışma hayatına giren ilk kadınlarımızdan oldu Atike Karaokutan Başaran, var olsun…
Ve şimdilerde Efes Selçuk’u geçmişten gelen ruhla bir kadın yönetiyor.
Efes Selçuk Belediye Başkanı Filiz Ceritoğlu Sengel. Hem de Efes Selçuk’un ilk KADIN belediye başkanı…
Dünyada çoğu zaman erkek egemen olmasına karşın Anadolu, tarihin her döneminde böylesine yiğit kadınlar ortaya çıkarmışlardır. Kimi zaman Amazon kadını Penthesilea’dır, Antiope’dir. Kimi zaman Kurtuluş Savaşında Kara Fatma’dır. Kimi zaman da kağnısıyla cepheye mermi taşıyan Elif kadındır, Nene Hatundur, kimi zaman da kentimizde yükselen sesler Zeliha’dır, Aynur’dur, Atike’dir…
Hepsi Anadolu kadınıdır, dolu dolu yürekleri ve cesaretleriyle bu toprakların kadınıdır…
